Tahvil; devletin veya özel sektörün ödünç para bulmak için düzenlediği, belirli bir faiz oranı olan senetlerdir.
Devlet Tahvili; Maliye Bakanlığının veya Merkez Bankasının bir yıl ve daha uzun vadeli satışa sunduğu tahvillerdir.
Hazine Bonosu Nedir?
Hazine bonosu, bir yıldan daha kısa vadeli TL, döviz ya da dövize endeksli, hazine tarafından yurt içi piyasadan ihraç edilen devlet iç borçlanma senetleridir (DİBS).
Hazinenin geçici olarak nakit ihtiyaçlarının giderilmesi ve bütçe açıklarının dönemsel olarak finanse edilmesi amacıyla tahviller ve hazine bonoları ihraç edilir. Yapılan bu hazine bonosu ve devlet tahvilleri ihracı, Hazine tarafından Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası aracılığıyla ihale ya da halka arz yöntemiyle yapılır.
Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili güvenilir mi?
Hazine bonosunun ve devlet tahvilinin senetleri, vade sonuna kadar elde tutulursa yatırılan anapara ve faizinin alınması devlet garantisi altındadır. Hazine bonosu ve devlet tahvilleri, vade dolmadan satılabilir. Fakat bu durumda getiri olmayabilir. Vadesi dolmayan senetler piyasa fiyatı ne ise, o fiyat üzerinden satılır.
Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili Nasıl Alabiliriz?
- Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ihraç edilen hazine bonoları ve devlet tahvilleri ilk olarak Merkez Bankası tarafından birincil piyasada satışa sunulur.
- İhraç ile ilgili duyuru Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılır banka ve aracı kurumlar Hazine’ye başvuru yaparlar.
- Bireysel yatırımcılar ancak bankalar veya aracı kurumlar aracılığıyla devlet tahvili ve hazine bonosu satın alabilir.
- Bankalar ve ATM’lerin yanı sıra internet ve mobil uygulamalar üzerinden de hazine bonosu veya devlet tahvili işlemleri yapılabilir.
- DİBS işlemleri, hafta içi mesai saatlerinde yapılabilir. Bazı bankalar alt limit uygulaması yapmaktadır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı faiz, fiyat getirisi, vade süresi gibi değişkenlerle farklı türlerde DİBS ihraç eder. Yatırımcıların finansal durumlarını göz önüne alarak en uygun tahvili seçmesi gerekir. Tahvil çeşitleri şu şekilde özetlenebilir:
- Kuponlu Tahviller
- TÜFEKS (TÜFE’ye Endeksli Tahviller)
- Dövize Endeksli Tahviller
- İskontolu Tahviller
Tahvillerinin Avantajları Nelerdir?
- Risksiz bir yatırım aracıdır, vade sonunda elde edilecek faiz ve toplam para en baştan bellidir.
- Yatırımınız devlet güvencesi altındadır.
- Devlet tahvilleri bankaların emanet hesaplarında ücretsiz olarak saklanabilir.
- Vadesi dolmadan önce istenen oranda faiz elde edilemese de kolaylıkla satılabilir.
- Yatırımcıyı enflasyon ve kur dalgalanmalarından korur.
- İkincil piyasada da yüksek kar elde edilebilir, ihraçtan sonra faiz oranlarının düşmesiyle tahvil ve bononun fiyatı yükselir. Bu durumda vadenin dolmasını beklemeden satış yapılarak kâr elde edilebilir.
Tahvillerinin Dezavantajları Nelerdir?
- Ülke ekonomisindeki istikrarsızlıklar hazine bonosu ve devlet tahvillerinin değerini düşürür.
- Yüksek enflasyon, kurda dalgalanma ve piyasadaki tedirginlik tahvil fiyatlarını olumsuz etkiler.
- Piyasa faizlerin yükselmesi tahvil ve bono değerlerini düşürür.
- Devlet moratoryum ilan eder yani borçlarını ödeyemeyeceğini açıklarsa ihraç edilen hazine bonosu ve devlet tahvilleri geçersiz kabul edilir. Ancak bu durum Türkiye’de bugüne kadar hiç yaşanmamıştır.
