Gezi Rehberi

UNESCO Türkiye Dünya Kültür Mirası Listesi

İnsanlığın ortak mirası olan ve evrensel değerleri korumayı hedefleyen UNESCO, Dünya Kültür Mirası Listesi’nde farklı kültürlerin, medeniyetlerin, dinlerin ve tarihi dönemlerin küresel kültürde bıraktığı izler arasında en değerli örnekleri listeliyor. Ülkemizde UNESCO Dünya Miras Listesi kapsamında birçok kültür ve tabiat varlıkları bulunmaktadır. İşte UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan medeniyetlerin beşiği Türkiye’den 18 eser.

UNESCO HAKKINDA

UNESCO, Birleşmiş Milletler topluluğuna bağlı bir sosyal organizasyon olan United Nations Educational Scientific and Cultural Organization’ın kısaltmasıdır. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu olarak dilimize geçti. Amacı, Birleşmiş Milletler üyeleri arasında eğitim, bilim ve kültür alanlarında işbirliği ve kesişme sağlamaktır.

İnsanlığın ortak mirasının en önemli örneklerini içeren Dünya Miras Listesi, gezegen tarihinin zenginliğini ve doğasının çeşitliliğini kutluyor.

Pek çok farklı kritere göre seçilen bu mekanlar tarihi, doğal veya bilimsel açıdan çok önemli rollere sahiptir. Bu sayede UNESCO, bir kısmı herkes tarafından pek bilinmeyen bu yerlere hak ettikleri değeri veriyor ve daha görünür kılıyor.

1- Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Sivas (1985)
1- Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Sivas (1985)

Divriği ve çevresindeki en eski yerleşim Hitit Dönemi’ne dayanmaktadır. 1228-1229 yıllarında bölgenin Mengücekoğulları egemenliğinde olduğu dönemde Ahmet Şah ve eşi Turan Melek tarafından cami ile birlikte yaptırılmıştır. İslam mimarisinin bu şaheseri, iki kubbeli bir türbeye sahip bir cami ve bitişiğinde bir hastaneden oluşmaktadır. Yapılar, mimari özelliklerinin yanı sıra Anadolu geleneksel taş işçiliğinin zengin örnekleriyle UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer almaktadır.

2- İstanbul'un Tarihi Alanları (1985)
2- İstanbul’un Tarihi Alanları (1985)

M.Ö. 7. yüzyılda kurulan İstanbul’un kuzeyde Haliç, doğuda Boğaziçi ve güneyde Marmara Denizi ile çevrili kısmı bugün “Tarihi Yarımada” olarak biliniyor. Şehir, Avrupa ile Asya’yı birbirine bağlayan stratejik konumu nedeniyle, tarihi boyunca şehri yöneten medeniyetler için her zaman çok önemli olmuştur. Şehir bu özellikleri ile Roma, Doğu Roma ve Osmanlı gibi büyük imparatorlukların başkenti olmuştur. Bu muhteşem geçmişiyle farklı din, kültür, topluluk ve ürünlerini eşsiz bir coğrafyada buluşturan İstanbul, 1985 yılında 4 bölge olarak UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alındı. Bunlar; Hipodrom, Ayasofya, Aya İrini, Küçük Ayasofya Camii ve Topkapı Sarayı’nı içeren Sultanahmet Kentsel Arkeolojik Alanı; Süleymaniye Camii ve çevresini içine alan Süleymaniye Koruma Alanı; Zeyrek Camii ve çevresini içeren Zeyrek Koruma Alanı ile İstanbul Kara Surları Koruma Alanını kapsamaktadır.

3- Göreme Milli Parkı ve Kapadokya, Nevşehir (1985) (Karma Miras Alanı)
3- Göreme Milli Parkı ve Kapadokya, Nevşehir (1985) (Karma Miras Alanı)

Kuzeyde Kızılırmak, doğuda Yeşilhisar, güneyde Hasan ve Melendiz Dağları, batıda Aksaray ve kuzeybatıda Kırşehir ile sınırlanan Kapadokya bölgesi Kalkolitik Dönem’den beri kalıcı bir yerleşim alanı olmuştur. Bölgenin en önemli özelliği, Erciyes Dağı ve Hasan Dağı tüflerinin rüzgar ve su erozyonu sonucu oluşturduğu olağanüstü kaya şekilleri ve kışın sıcak, yazın serin olan ve bu nedenle uygun iç iklime sahip kaya oyma mekanlarıdır. tüm mevsimler için koşullar. Göreme, özellikle 7-13. Yüzyıllardır zulümden kaçan Hıristiyanların yerleşimiyle Hıristiyanlığın önemli bir merkezi haline gelmiştir. Göreme Milli Parkı, Derinkuyu ve Kaymaklı Yeraltı Şehirleri, Karain Güvercinleri, Karlık Kilisesi, Yeşilöz Theodoro Kilisesi ve Soğanlı Örenyeri, UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan alanlar arasındadır.

4- Hattuşa Hitit Başkenti, Çorum (1986)
4- Hattuşa Hitit Başkenti, Çorum (1986)

1986 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınan Hattuşa (Çorum, Boğazköy), Hitit İmparatorluğu’nun başkenti olarak yüzyıllardır Anadolu’da çok önemli bir merkez olmuştur. İlk sahipleri olan Hattiler tarafından “Hattuş” olarak anılan kent, Hitit egemenliğinden sonra “Hattuşa” adını almıştır. M.Ö. Kuşşara şehrinin kralı Anitta tarafından alınan Hattuşa, 1700’lerde Anitta tarafından tahrip edildi. Yazılı kayıtlarda Anitta ilk Hitit kralıdır. Yaklaşık bir asır sonra Hattuşili I tarafından yeniden kurulan şehir, 400 yıldan fazla hüküm sürecek bir medeniyetin başkenti haline getirildi. Büyük çoğunluğu bugün görülebilen Büyük Kral IV. Tudhaliya dönemine ait kalıntılar arasında tapınaklar, kraliyet konutları ve surlar bulunmaktadır.

5- Nemrut Dağı, Adıyaman (1987)
5- Nemrut Dağı, Adıyaman (1987)

Adıyaman’ın Kahta ilçesinde 2150 metre rakımda Nemrut Dağı eteklerinde hüküm süren Kommagene Kralı I. Antiochos tarafından yaptırılan mezarı, anıtsal heykelleri ve eşsiz manzarası ile Helenistik Dönem’in en görkemli kalıntılarından biridir. tanrılara ve atalara minnettarlığını gösterin. Anıtsal heykeller doğu, batı ve kuzey teraslarına yayılmıştır. Doğu teras kutsal merkezdir ve bu nedenle en önemli heykeller ve mimari kalıntılar burada yer almaktadır. İyi korunmuş dev heykeller kireçtaşı bloklardan yapılmıştır ve 8-10 metre yüksekliğindedir. Varlığı bilinmesine rağmen kralın mezarı henüz keşfedilmemiştir.

6- Hieropolis-Pamukkale, Denizli (1988) (Karma Miras Alanı)
6- Hieropolis-Pamukkale, Denizli (1988) (Karma Miras Alanı)

Çaldağı’nın güney eteklerinden gelen kalsiyum oksit içeren suların oluşturduğu muhteşem beyaz travertenleri ve geç Helenistik ve erken Hıristiyanlık dönemlerine ait kalıntıların bulunduğu Hierapolis arkeolojik kenti, günümüze ulaşan en çarpıcı merkezlerden biridir. Denizli’ye 2 km. Uzakta bulunan bu bölge, çeşitli rahatsızlıklara iyi geldiğine inanılan şifalı sularıyla da ünlü.

7- Xanthos-Letoon, Antalya-Muğla (1988)
7- Xanthos-Letoon, Antalya-Muğla (1988)

XANTHOS: Fethiye’ye 46 km. uzaktaki Kınık köyü yakınlarında bulunan Xanthos, Antik Çağda Likya’nın en büyük idari merkeziydi. M.Ö. 545 yılında Pers egemenliğine girene kadar bağımsız kalan şehir, yaklaşık bir asır sonra tamamen yanmıştır. Bu yangından sonra şehir yeniden inşa edildi, hatta M.Ö. II. yüzyılda Likya Birliği’nin başkenti olmuştur. Daha sonra Romalıların kontrolüne giren kent, daha sonra Bizans egemenliğine girerek 7. yüzyılda Arap akınlarına kadar Bizans egemenliğinde kalmıştır. Yaşanılan her uygarlığın inşa ettiği yapılarda Likya geleneklerinin, Helenistik ve Roma dönemlerinin etkilerini gösteren bu merkez, 1988 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınmıştır.

LETOON: Xanthos’a 4 km. Uzakta bulunan Letoon, Antik Çağ’da Likya’nın dini merkeziydi. Bu kutsal alanda Leto, Apollon ve Artemis tapınaklarının yanı sıra bir manastır, çeşme ve Roma tiyatrosu kalıntıları bulunmaktadır. Artemis ve Apollon’un annesi Leto’ya adanmış en büyük tapınak batıda yer alan ve peripteros tarzında inşa edilen Leto Tapınağı’dır ve 30,25 mx 15,75 m. boyutunda. Dor tarzında inşa edilen doğudaki Apollo tapınağı, Leto tapınağından daha az korunmuştur ve 27.90 mx 15.07 m’dir. boyutları ile daha küçüktür. Her iki tapınağın ortasında yer alan ve en küçük tapınak olan Artemis tapınağı 18.20 m. 8.70 m’ye kadar. boyutunda. Letoon, Xanthos ile birlikte UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer almaktadır.

8- Safranbolu, Karabük (1994)
8- Safranbolu, Karabük (1994)

Karadeniz kıyısını Batı, Kuzey ve İç Anadolu’ya bağlayan yol üzerinde yer alan tarihi Safranbolu Kenti, coğrafi konumu nedeniyle eski çağlardan beri yerleşim görmüştür. 14. yüzyılın başından itibaren Türk egemenliğine giren Safranbolu, özellikle 18. yüzyılda Asya ile Avrupa arasında önemli bir ticaret merkezi haline geldi. Türk şehir tarihinin bozulmamış bir örneği olan bu şehir, geleneksel kentsel dokusu, ahşap yığma evleri ve anıtsal yapıları ile ender şehirlerden biri olarak UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer almaktadır.

9- Truva Arkeolojik Alanı, Çanakkale (1998)
9- Truva Arkeolojik Alanı, Çanakkale (1998)

Truva, dünyanın en ünlü antik kentlerinden biridir. Troya’da görülen 9 katman, 3000 yılı aşkın kesintisiz bir dönemi gösterir ve Anadolu, Ege ve Balkanlar’ın buluştuğu bu eşsiz coğrafyaya yerleşmiş medeniyetleri takip etmemizi sağlar. Troya’daki en eski yerleşim katı. 3000-2500 ile Erken Tunç Çağı’na tarihlenir, daha sonra sürekli iskan edilen Troya tabakaları MÖ. MS 8. yüzyıla tarihlenen Roma Dönemi ile biter. Troya, coğrafi konumu nedeniyle burada hüküm süren medeniyetlerin diğer bölgelerle ticari ve kültürel bağları açısından her zaman çok önemli bir rol oynamıştır. Troya, sürekli tabakalaşması ile Avrupa ve Ege’deki diğer arkeolojik alanlar için de referans görevi görüyor. İlk olarak 1871’de Heinrich Schliemann, daha sonra W. Dörpfeld, C.W Blegen tarafından kazılmış olan bu görkemli arkeolojik şehirde kazılar halen sürdürülmektedir.

10- Selimiye Camii ve Külliyesi, Edirne (2011)
10- Selimiye Camii ve Külliyesi, Edirne (2011)

İstanbul’un fethinden önce Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti olan ve şehrin siluetini taçlandıran Edirne’nin en önemli anıtsal eseri olan Selimiye Camii ve Külliyesi, 16. yüzyılda Sultan II. Selim adına yapılmıştır. Teknik mükemmelliği, boyutları ve estetik değerleri ile döneminin ve daha sonraki dönemlerin en görkemli eseri olan cami ve külliye, Osmanlı mimarlarının en önemlisi, Sinan’ın şaheseri, mimarlık sanatının en görkemli örneklerinden biri ve insanın yaratıcı dehasının bir şaheseri olarak kabul ediliyor

Dört ince ve zarif minareli geniş kubbesi, taş, mermer, ahşap, sedef ve özellikle çini motifleri ve el yazısının yanı sıra iç tasarımda kullanılan dönemin en güzel örnekleri olan ince işçiliğiyle görkemli cami kubbe ve kemerler üzerinde mermer döşemeli bir avlu ve yapı ile bağlantılı bir el yazması kütüphanesi. Eğitim kurumları, dış avlusu ve pasajıyla bir sanat türünün zirvesini temsil ediyor.

11- Çatalhöyük Neolitik Alanı, Konya (2012)
11- Çatalhöyük Neolitik Alanı, Konya (2012)

İnsanlığın gelişiminde önemli bir aşama olan yerleşik sosyal hayata geçişle birlikte tarım ve avcılığın başlaması gibi önemli sosyal değişim ve gelişmelere tanıklık eden Çatalhöyük Neolitik Kenti, yaklaşık 14 hektarlık bir alan üzerinde yer almaktadır. Güney Anadolu Platosu’ndadır. İki höyükten oluşan Çatalhöyük Neolitik Kenti’nin daha uzun olan Doğu Höyüğü, M.Ö. 7400 ile 6200 yılları arasına tarihlenen 18 Neolitik yerleşim katmanından oluşmaktadır. Bu katmanlarda sosyal organizasyonu ve yerleşik hayata geçişi simgeleyen duvar resimleri, kabartmalar, heykeller ve diğer sanatsal unsurlar bulunmaktadır. Batı Höyüğü M.Ö. 6.200 ile 5.200 yıl arasına tarihlenen Kalkolitik Dönem’e ait kültürel özellikler göstermektedir. Bu özellikleri ile Çatalhöyük, Çatalhöyük’teki yerleşim, çatılardan girilen ve sokaklar olmadan bitişik evler ile benzersiz bir özelliğe sahiptir. Orta Doğu ve Anadolu’da başka Neolitik alanlar bulunsa da, Neolitik Çatalhöyük Kenti, eşsiz harabeler, yaşayan toplum yoğunluğu, güçlü sanatsal ve kültürel gelenekleri ve zaman içindeki sürekliliği ile olağanüstü evrensel değere sahiptir.

12- Bursa ve Cumalıkızık - Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (2014)
12- Bursa ve Cumalıkızık – Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (2014)

Dünya Miras Komitesi 38.Dönem Toplantısında kültür kategorisinde Dünya Miras Listesi’ne alınan “Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu” Dünya Miras Alanı, Orhangazi Külliyesi ve çevresinin de yer aldığı Hanlar Bölgesi çevresi, Hüdavendigar (I. Murad) Külliyesi, Yıldırım (I. Bayezid) Külliyesi Yeşil (I. Mehmed) Külliyesi, Muradiye (II. Murad) Külliyesi ve Cumalıkızık Köyü olmak üzere altı bileşenden oluşmaktadır. Tarih boyunca Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk başkenti olarak kurulan ve külliyelerle şekillenen Bursa’nın önemli ticari rolü, kentteki büyük hanlar, kapalı çarşılar ve çarşılar ile ortaya konmaktadır. Hanlar Bölgesi, 14. yüzyıldan beri şehrin ekonomisinin kalbi olmuştur. Erken Osmanlı kentinin istisnai bir örneği olan Bursa’nın kentleşme modeli, daha sonraki Osmanlı-Türk kentlerine örnek oluşturdu.
Cumalıkızık Köyü ve çevresindeki diğer vakıf köylerinin, başkent Bursa şehir merkezindeki han ve külliyelerle ekonomik ilişkileri, Osmanlı Devleti’nin tüm kurumlarıyla bir beylikten imparatorluğa dönüşmesine katkı sağlamıştır.

13- Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, İzmir (2014)
13- Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, İzmir (2014)

Dünya Miras Komitesi 38.Dönem Toplantısında Kültürel Peyzaj kategorisinde Dünya Miras Listesi’ne alınan ve Helenistik, Roma, Doğu Roma ve Osmanlı Dönemlerine ait katmanları içeren Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, Bergama Katmanlı şehir), Kybele Kutsal Alanı, İlyas Tepesi, Duvarcılık Tepe, İkili, Tavşan Tepe, X Tepe, A Tepe ve Maltepe Tümülüsleri olmak üzere dokuz bileşenden oluşmaktadır.
Kale Dağı’nın tepesindeki antik Pergamon yerleşimi, anıtsal mimarisiyle Helenistik şehir planlamasının en güzel örneğini temsil ediyor. Athena Tapınağı, Trajan Tapınağı, Helenistik dönemin en dik tiyatro binası, kütüphane, Heroon, Zeus Sunağı, Dionysos Tapınağı, agora ve gymnasium bu planlama sisteminin ve mimarinin en seçkin örnekleridir.

14- Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (2015)
14- Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (2015)

Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçelerinin Kültürel Peyzajı; Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri olmak üzere iki ana bileşenden oluşur.

Bölgede medeniyetlerin, kültürlerin ve hüküm süren dönemin ihtiyaçları doğrultusunda şekillenen Diyarbakır Kalesi, Surları ve Burçları, 7 bin yıldır özgünlüğünü ve tarihi varlığını sürdürürken, özgün ve özgün kültür varlıkları olarak yaşamaktadır ve dünya tarihi için önemli bir evrensel mirası korumaktadır.
Bahçe kültürünün çok önemli olduğu bir coğrafyada yer alan Hevsel Bahçeleri, tarihi boyunca halka açık bir sivil bahçe olarak eşsiz bir değer ortaya koyuyor. 30’dan fazla medeniyetin izlerini taşıyan bir bölgede 8 bin yıldır bahçe olarak varoluşu ile tarımsal değerinin yanı sıra hem kültürel hem de tarihsel açıdan eşsiz bir yere sahiptir.

Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri’nin yaşamsal işbirliği ve Hevsel Bahçeleri’nin yarattığı peyzaj, şehrin kesintisiz yaşamında ve binlerce yıldır aday olmasının en önemli etkenleridir.

15- Efes Antik Kenti, İzmir (2015)
15- Efes Antik Kenti, İzmir (2015)

15. Efes (İzmir) – 2015
Dünya Miras Listesi’nde yer alan “Efes” Dünya Mirası Alanı; Çukuriçi Höyük, Ayasuluk Tepesi (Selçuk Kalesi, St. John Bazilikası, İsa Bey Hamamı, İsa Bey Camii, Artemision), Efes Antik Kenti ve Meryem Ana Evi olmak üzere dört bileşenden oluşmaktadır.

Antik dönemin en önemli merkezlerinden biri olan Efes, tarih öncesi dönemden Helenistik, Roma, Doğu Roma, Beylikler ve Osmanlı dönemlerine kadar yaklaşık 9000 yıldır kesintisiz yerleşim görmüş, tarihinin tüm evrelerinde merkez ve çok önemli bir liman kenti ve kültürel ve ticari olmuştur.
Helenistik ve Roma Dönemlerinin üstün kentleşme, mimari ve din tarihine ışık tutan sembollere ev sahipliği yapan Efes, farklı dönemlere ait en seçkin mimari ve şehir planlama örneklerine sahiptir. M. Ö. 8. yüzyıla tarihlenen ve Antik dönemin yedi harikasından biri olarak tanınan kült merkezi Artemision, 431 tarihli Ekümenik Konsolosun kabul ve İsa’nın annesi ilan edildiği yer olan Meryem Ana Kilisesi ve Aziz Efes, Aziz’in türbesi üzerine inşa edilen Bazilika gibi Erken Hıristiyanlık dönemine tanıklık eden özgün eserleri ile din tarihi açısından da eşsiz bir birikimdir.

16- Ani Arkeolojik Alanı, Kars (2016)
16- Ani Arkeolojik Alanı, Kars (2016)

Kars İli, Merkez İlçesi sınırları içerisinde, Türkiye-Ermenistan sınırında yer alan Ani Arkeolojik Sit Alanı, yerleşimin Erken Demir Çağı’ndan 16. yüzyıla kadar süreklilik gösterdiği, Orta Çağ’ın tüm zenginlik ve çeşitliliğinin bulunduğu çok kültürlü bir alandır Şehircilik, mimari ve sanat açısından çağların gelişimi bir arada görülüyor. İpek Yolu yerleşim yeridir.
İçkale’de 4. yüzyılda başlayan yerleşim, bölgede kapalı kent modelinden açık kent modeline geçişin ilk örneğini belgelemesi açısından önemlidir. Yerleşimin yoğun ticaret aksları üzerindeki yerleşmesi, ilerleyen dönemlerde çok kültürlü bir ticaret merkezi olarak gelişmesine neden olmuş ve kenti Ermeni, Gürcü, Bizans ve Selçuklu kültürlerinin buluşma noktası haline getirmiştir.
Bu karşılıklı kültürel etkileşim sonucunda ortaya çıkan mimari tasarım fikirleri, yapı malzemeleri ve teknikleri ve dekorasyon detayları, Ani’ye özgü, daha sonra tüm Anadolu ve Kafkasya’ya yayılacak ve sürekli dönüşecek bir mimari dilin oluşmasına yol açmıştır.
Bu özellikleri ile Ani Arkeolojik Sit Alanı 2016 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınmıştır.

17- Afrodisias Antik Kenti, Aydın (2017)
17- Afrodisias Antik Kenti, Aydın (2017)

Aydın ili Karacasu ilçesi Geyre İlçesi sınırları içerisinde yer alan Aphrodisias Antik Kenti, Dandalaz (Morsynus) Çayı’nın bir kolu olan bereketli vadide denizden 600 metre yükseklikte bir plato üzerinde yer almaktadır. Menderes (Menderes) Nehri. Tarih boyunca içinde bulunduğu nehir havzasının doğal özelliklerinden beslenen kent, şehrin kuzeyinde Babadağ eteklerinde bulunan mermer ocakları ile Antik Dönem’in en büyük zenginlik kaynağını sağlamıştır.

Yerleşim tarihi MÖ 5. binyılın ortalarına kadar uzanan Afrodisyas, MÖ 6. yüzyılda küçük bir köy iken, 2. yüzyılda Menderes Vadisi’ndeki yoğun kentleşme döneminde şehir devleti (polis) statüsünü kazanmıştır. MÖ 1. yüzyılda Roma ile yakın ilişkileri olan Aphrodisias, daha sonra Augustus unvanını alacak olan Octavianus’un “Bu şehri kendim için tüm Asya’dan seçtim” demişti. MÖ 39’da Roma Senatosunun vergi muafiyeti ve özerklik gibi ayrıcalıklar vermesiyle hızla gelişmeye başladı.

18- Göbeklitepe, Şanlıurfa (2018)
18- Göbeklitepe, Şanlıurfa (2018)

Göbeklitepe Örenyeri, Şanlıurfa şehir merkezinin 18 kilometre kuzeydoğusunda, Örencik Köyü yakınında yer almaktadır. Bölge, 1963 yılında İstanbul ve Chicago Üniversiteleri ile ortaklaşa yapılan bir araştırmada keşfedilmiş ve “V52 Neolitik Yerleşim Yeri” olarak belirlenmiştir. 1994 yılından sonra başlayan kazılarla bölgenin gerçek değeri ortaya çıkmaya başladı. Bu çalışmalardan sonra Göbeklitepe’nin 12000 yıllık bir kült merkezi olduğu anlaşıldı.

30 metre çapında yaklaşık 20 adet yuvarlak ve oval yapının ortasında, kalkerden bağımsız 5 metre yüksekliğinde 2 adet “T” şeklinde sütun bulunmaktadır. Binaların iç duvarlarında daha küçük sütunlar bulunmaktadır.

Göbeklitepe ile ilgili söz konusu bilimsel veriler, arkeoloji çalışmalarında Neolitik dönemin teorik çerçevesinin yeniden değerlendirilmesi ve tarihlendirilmesini gerektiren önemli bilgiler sağlamaktadır. Göbeklitepe’nin konumu, boyutları, tarihlendirmesi ve yapılarının anıtsallığı ile Neolitik dönem için eşsiz bir kutsal alan olduğu anlaşıldı. Saha, doğal ortamında 12000 yıldır dokunulmadan kaldığı için önemli arkeolojik buluntular ortaya çıkarmaktadır.

  • Karain Mağarası (Antalya) 1994
  • Urartu ve Osmanlı Eski Yerleşimi Ahlat Mezar Taşları (Bitlis) 2000
  • Alahan Manastırı (Mersin) 2000
  • Alanya (Antalya) 2000
  • Harran ve Şanlıurfa (Şanlıurfa) 2000
  • İshakpaşa Sarayı (Ağrı) 2000
  • Konya Selçuklu Başkenti (Konya) 2000
  • Mardin Kültürel Peyzajı (Mardin) 2000
  • Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı 2000
  • St. Nicholas Kilisesi (Antalya) 2000
  • St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Tarihi Çevresi (Mersin) 2000
  • Sümela Manastırı (Trabzon) 2000
  • Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla) 2009
  • Perge Arkeolojik Alanı (Antalya) 2009
  • Sagalassos Arkeolojik Alanı (Burdur) 2009
  • Eşrefoğlu Camii (Konya) 2011
  • Hatay, St. Pierre Kilisesi (Hatay) 2011
  • Aizanoi Antik Kenti (Kütahya) 2012
  • Beçin Ortaçağ Kenti (Muğla) 2012
  • Birgi Tarihi Kenti (İzmir) 2012
  • 21.Gordion (Ankara) 2012
  • Hacı Bektaş Veli Külliyesi (Nevşehir) 2012
  • Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla) 2012
  • Niğde’nin Tarihi Anıtları (Niğde) 2012
  • Mamure Kalesi (Mersin) 2012
  • Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (Eskişehir) 2012
  • Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi (Gaziantep) 2012
  • Zeugma Arkeolojik Alanı (Gaziantep) 2012
  • Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (Manisa) 2013
  • Laodikeia Arkeolojik Alanı (Denizli) 2013
  • Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Ceneviz Ticaret Yolu’nda Kale ve Sur Yerleşimleri 2013
  • Anadolu Selçuklu Medreseleri (Konya, Kayseri, Sivas, Erzurum, Kırşehir) 2014
  • Anavarza Antik Kenti (Adana) 2014
  • Kaunos Antik Kenti (Muğla) 2014
  • Korykos Antik Kenti (Mersin) 2014
  • Arslantepe Arkeolojik Alanı (Malatya) 2014
  • Kültepe – Kanesh Arkeolojik Alanı (Kayseri) 2014
  • Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale) 2014
  • Eflatun Pınar: Hitit Kaya Anıtı (Konya) 2014
  • İznik (Bursa) 2014
  • Mahmutbey Camii (Kastamonu) 2014
  • Ahi Evran Türbesi (Kırşehir) 2014
  • Vespasianus – Titus Tüneli (Hatay) 2014
  • Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup (St. Jacob) Kilisesi (Mardin) 2014
  • Akdamar Kilisesi (Van) 2015
  • Aspendos Antik Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri (Antalya) 2015
  • Eshab-ı Kehf Külliyesi (İslami-Osmanlı Sosyal Kompleksi) (Kahramanmaraş) 2015
  • Mudurnu Tarihi Ahi Kenti: Ahiliğin Tanıkları (Bolu) 2015
  • Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları (Amasya) 2015
  • Dağlık Frigya (Eskişehir, Kütahya, Afyon) 2015
  • Stratonikeia Antik Kenti (Muğla) 2015
  • Uzunköprü (Edirne) 2015
  • İsmail Fakirullah Türbesi ve Işık Kırılma Mekanizması (Siirt) 2015
  • Yıldız Sarayı Kompleksi (İstanbul) 2015
  • Bodrum Kalesi (Muğla) 2016
  • Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir) 2016
  • Hacı Bayram Camii ve Çevresindeki Tarihi Alanlar (Ankara) 2016
  • Sultan II. Beyazıd Han Külliyesi (Edirne) 2016
  • Nuruosmaniye Külliyesi (İstanbul) 2016
  • Malabadi Köprüsü (Diyarbakır) 2016
  • Tuşpa/Van Kalesi, Van Tarihi Kenti ve Höyüğü(Van) 2016
  • Kibyra Antik Kenti (Burdur) 2016
  • Yivli Minare Camii (Antalya) 2016
  • Assos Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 2017
  • Ayvalık Endüstriyel Peyzajı (Balıkesir) 2017
  • İvriz Kültürel Peyzajı (Konya) 2017
  • Priene Arkeolojik Alanı (Aydın) 2018
  • Gaziantep Yeraltı Suyu Yapıları: Livas ve Kasteller (Gaziantep) 2018
  • Erken Dönem Anadolu Türk Mirası: Danişmend Beyliği Başkenti Niksar (Tokat) 2018
  • Justinian Köprüsü (Sakarya) 2018
  • Sarıkaya Roma Hamamı (Yozgat) 2018
  • Harput Tarihi Kenti (Elazığ) 2018
  • Anadolu’daki Ahşap Çatılı ve Ahşap Taşıyıcılı Camiiler (Konya-Eşrefoğlu Camii, Kastamonu-Mahmut Bey Camii, Eskişehir-Sivrihisar Camii, Afyon-Afyon Ulu Camii, Ankara-Arslanhane Camii) 2018

Karma (Doğal ve Kültürel) Miraslar:

  • Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya) 2000
  • Kekova (Antalya) 2000

Doğal Miras:

    • Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı (Ankara-Konya-Aksaray) 2013
    • Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti (Samsun) 2016
    • Ballıca Mağarası Tabiat Parkı (Tokat) 2019
tuz gölü flamingolar
Tuz gölü içerisindeki flamingolar

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

5 + 4 =

Başa dön tuşu