Borsa temel analiz nedir? Temel analiz nasıl yapılır? Temel analiz yüzde yüz güvenilir mi? 2020 yılında dünya ekonomisine ağır darbe vuran pandemi süreci ile birlikte borsa endeksleri ağır darbeler aldı. Sonuçta borsa şirketleri çoğu zaman geleceği fiyatlar. Virüsün dünyaya yayılmaya başlamasıyla gıda sektörü hariç diğer tüm sektörlerin beklentileri de kötü oldu. Ardından borsalar deyim yerindeyse çöktü. Pandemi korkusundan önce 120.000 puan olan BİST 100 endeksi 80.000 bandına kadar geri çekildi. Daha sonra aşı haberleri ve inanılmaz ucuz gelen şirket hisseleriyle beraber de bir boğa piyasası başlamış oldu. mart ayında 80.000 olan endeks rekor üstüne rekor kırarak 150.000 puanın üstüne çıktı. Çünkü borsaya 600.000 yeni yerli yatırımcı dahil oldu.
Peki yeni yatırımcılar, borsadaki şirketler ralli yaparken şirket incelemesini nasıl yaptılar? Muhtemelen yapmadılar. Çünkü 400.000 kadar yatırımcının portföy büyüklüğü 100-1000TL aralığında. Ardından günlük al-sat dediğimiz trade oranları ise son derece yüksek. Bu da bize şirket değerlerinden ziyade, kolay para kazanmanın daha cezbedici olduğunu gösteriyor. Çünkü üreten, büyüyen, yatırım yapan şirketler yerine, işlem hacmi düşük, spekülatif hisseleri tercih ediyoruz.
Tüm bunları bir kenara bırakırsak, borsacılar için olmazsa olmaz iki analiz vardır:
-Temel Analiz
-Teknik Analiz
Bu yazımızda sizlere Temel Analiz Nedir? Bundan bahsedeceğiz.
Temel Analiz
Fazla teknik bilgiye boğmadan, basitçe örnek üzerinden anlatalım.
Bir şirketimiz var: abcde şirketi. Borsada işlem gören şirketler, belirli dönemlerde bilançolarının açıklamak zorundadırlar. Çok detaylı olarak teknik bilgilerin yoğun olduğu bir tablodur bu. Bizde bu açıklanan tablolara bakıyoruz. Sonra şu sorulara cevaplar arıyoruz.
-Şirketin kârlılık oranı iyi mi?
-Borcu çok mu?
-Kasadaki parası artmış mı?
– Özkaynak durumu nasıl?
-Gelecek hedeflerini tutturabilmiş mi?
İşte bu soruların cevaplarından yola çıkarak, temel analistler hisse fiyatının ne olması gerektiğini hesaplarlar. Daha sonra hesaplanan değer ve gerçekte işlem gören değeri karşılaştırırlar. Diyelim ki hissenin değerini 20 bulduk. Ama hisse 13 liradan işlem görüyor. O zaman bu hissenin gelecekte yükseleceğini varsayarak yatırımda bulunuruz.
Şimdi de Temel Analizde kullanılan bazı teknik terimlerin ne işe yaradığına bakalım.
1. Şirketin Geliri
Bir şirketin belirli süre içerisindeki satışlarından elde ettiği gelirdir. Temel analiz için, şirket daha fazla satış yapmış mı? Satışlarını artırmış mi? bu çok önemlidir.
2. Fiyat/Kazanç Oranı (F/K)
F/K oranı; Hisse başına fiyatın, mevcut yıllık kârına bölünmesiyle bulunur. Hissenin ucuz ya da pahalı olmasının en bariz göstergelerinden biridir.
3. Hisse Başına Kazanç (EPS)
Şirketin toplam kazancının, şirketin sahip olduğu toplam hisse sayısına oranıdır. Şirketin rakiplerinin çeyreklik bazda EPS oranlarına bakarak bir durum analizi yapmayı sağlar.
4. Bilanço Analizi
Bilanço dediğimiz şey; varlıklar, borçlar ve özkaynaklardır. Varlık, şirketin sahip olduğu her şey diyebiliriz. Borç, bildiğimiz şirketin ödemesi gereken miktar. Özkaynak ise varlık-borçlar diyebiliriz.
Temel analiz ve Teknik analiz hangisi daha iyi olduğu sürekli tartışılır. Bir sonraki yazımız Teknik Analiz olacak. Daha sonra ikisini detaylı olarak karşılaştırıp artı ve eksi yönlerini bulmaya çalışalım.
Bir Yorum